Τα χέρια πάνω απ’ την πόλη

Qui tacet consentit. Ιδανικότερος τίτλος για τον «διάλογο» που εξελίσσεται τους τελευταίους μήνες στην περιοχή γύρω απ’ το νέο γήπεδο της ΑΕΚ δε θα μπορούσε να υπάρξει.

Το σχέδιο Μελισσανίδη φαίνεται πως βρίσκει ανταπόκριση, ίσως μεγαλύτερη απ’ αυτήν που περίμενε ακόμα και ο ίδιος, τόσο στους κόλπους της ΑΕΚ, όσο και στη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτικών παραγόντων της περιο- χής. Και όποιος δεν τοποθετείται υπέρ του νέου γηπέδου, σιωπά μπροστά στον διακαή πόθο κάθε ΑΕΚτζή: «ΓΗΠΕΔΟ ΣΤΗ ΝΕΑ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑ». Ο απόλυτα σεβαστός αυτός πόθος γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης και το ερώτημα στο οποίο ο κόσμος της ΑΕΚ καλείται να απαντήσει, προτού δεχτεί να θυσιάσει ό,τι του ζητήσουν στο βωμό του πόθου του, είναι ένα και μοναδικό: Η ΑΕΚ και ο κόσμος της, η ίδια η περιοχή και οι κάτοικοί της, θέλουν ένα γήπεδο που να εξυπηρετεί τις δικές τους ανάγκες ή ένα γήπεδο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της τσέπης των κάθε είδους Μελισσανίδηδων;

Το σχέδιο νομοθετικής ρύθμισης που δημοσιεύτηκε στις 20 Φλεβάρη 2014 δημιουργεί την εικόνα μιας επένδυσης η οποία έχει ως κύριο σκοπό -όπως όλες οι επενδύσεις άλλωστε- να γεμίσει περισσότερο τις τσέπες των εμπνευστών της. Για να το πετύχει, καταργεί κάθε είδους περιορισμό που θα μπορούσε να σταθεί εμπόδιο. Το πνεύμα του συνόλου των προτεινόμενων διατάξεων είναι ξεκάθαρο από την πρώτη κιόλας παράγραφο. Σύμφωνα με αυτήν, παραχωρείται στην ΑΕΚ κατά χρήση, διοίκηση και διαχείριση έκταση 29.121 τ.μ. για την εκπλήρωση του καταστατικού της σκοπού. Έτσι, η πλήρης κυριότητα, την οποία μέχρι τώρα είχε, με βάση το Παραχωρητήριο του Ελληνικού Δημοσίου (62032/1934), βρίσκεται στον αέρα. Σε ποιον θα παραχωρηθεί η κυριότητα, μένει να το δούμε, αλλά εδώ γεννιέται μια σειρά από ερωτήματα. Αν δεν ανήκει στην ΑΕΚ το οικόπεδο, θα της ανήκει το γήπεδο που θα χτιστεί πάνω του; Κι αν όχι, τότε σε ποιον θα ανήκει;

Φυσικά στο παιχνίδι δεν είναι μόνη της η ΑΕΚ. Ο Μελισσανίδης είναι βασικός μέτοχος (98,5%, καλύπτοντας μετοχές αξίας 985.000 € σε σύνολο αρχικού μετοχικού κεφαλαίου 1 εκ. €) και στην «ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ 1924 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», σκοπός της οποίας είναι η «κατασκευή και εκμετάλλευση Σταδίου και των εγκαταστάσεών του στην περιοχή του Δήμου Ν. Φιλαδέλφειας», σύμφωνα με το καταστατικό της. Και τα λεφτά που θα βγάλει απ’ αυτή είναι πολύ πιο σίγουρα -τουλάχιστον προς το παρόν- σε σχέση με αυτά που μπορεί να του αποφέρει η ΑΕΚ. Με αυτή λοιπόν τη λογική, η ΑΕΚ «δύναται να αποδέχεται δωρεές ή χορηγίες από τρίτους, να εκχωρεί δικαιώματα και υποχρεώσεις σε τρίτους, να συμβάλλεται με αυτούς» (άρθρο 2) χωρίς όμως να έχει δικαίωμα εκμετάλλευσης των διαφημιστικών χώρων των αθλητικών εγκαταστάσεων και χωρίς να μπορεί να εισπράξει το 15% επί των εισιτηρίων των αγώνων και των εισπράξεων, όπως ίσχυε μέχρι τώρα, βάσει του άρθρου 67 του ν.2725/1999, το οποίο καταργείται.

Στο τεχνικό κομμάτι, δεν έχουμε να πούμε πολλά. Τα έχει πει όλα ο Δημήτρης Ανδριόπουλος της Dimand ΑΕ, υπεύθυνος για την κατασκευή του γηπέδου. Στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνας στις 2 Οκτώβρη 2013, με θέμα «Ενημέρωση και παρουσίαση του νέου γηπέδου της Α.Ε.Κ.», ο ίδιος έλεγε ότι «δεν θα έχει καθόλου εμπορικές χρήσεις και το τονίζω γιατί είναι μια πονεμένη ιστορία τα τελευταία χρόνια. Θα έχει μόνο τις συνοδές αθλητικές χρήσεις και θα δημιουργηθούν περίπου 1.200 υπαίθριες θέσεις στάθμευσης και 400 έως 500 υπόγειες». Στην παράγραφο 4, υποπαράγραφος Β του σχεδίου νομοθετικής ρύθμισης (Επιτρεπόμενες χρήσεις γης) γράφει: «…πολιτιστικές χρήσεις (μουσεία κλπ), χώροι αναψυχής, εμπορικά καταστήματα (με εξαίρεση τις υπεραγορές και τα πολυκαταστήματα) και καταστήματα παροχής προσωπικών υπηρεσιών, εκθεσιακοί χώροι, εστιατόρια». Λίγο παρακάτω, στην ίδια παράγραφο του σχεδίου: «Ο επιτρεπόμενος αριθμός των θέσεων στάθμευσης των αυτοκινήτων oρίζεται συνολικά στις εκατόν ογδόντα θέσεις για την περιοχή που ρυθμίζεται με το παρόν και σε διακόσιες θέσεις στάθμευσης, οι οποίες πρέπει να βρίσκονται σε ακίνητο, ιδιόκτητο ή μισθωμένο, που να μην απέχει από τις εξυπηρετούμενες εγκαταστάσεις πλέον των πεντακοσίων μέτρων.»

Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε με τέτοιου είδους αποσπάσματα και συγκρίσεις επί μακρόν, αλλά πιθανότατα δε θα τελειώναμε ποτέ γιατί τίποτα από αυτά που έχουν πει δε φαίνεται να τηρείται, τώρα που έρχεται η ώρα για τα τελικά σχέδια του γηπέδου. Ακόμα και στα μεγέθη του κτιρίου, δεν υπάρχουν διαφοροποιήσεις σε σχέση με τον νόμο Γρανίτσα (άρθρο 19, Ν. 3044/2002, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 11 του ν. 3207/2003). Με εξαίρεση τον μέγιστο επιτρεπόμενο συντελεστή δόμησης που τότε ήταν 2 ενώ τώρα ορίζεται στο 1,2, τα ανώτατα επιτρεπόμενα ύψη είναι ακριβώς ίδια.

Και ενώ η ισχύουσα οικοδομική άδεια παύει να ισχύει, αφού οι διατάξεις των νόμων 3044/2002, 3207/2003 (νόμος Γρανίτσα και τροποποίησή του) και 4042/2012 (τροπολογία Βούρου) καταργούνται από τότε που ίσχυσαν (παράγραφος 7 του σχεδίου νομοθετικής ρύθμισης), η διοίκηση της ΑΕΚ και της ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ ΑΕ σπεύδει να εκδώσει νέα και μάλιστα μέσω της Διεύθυνσης Οικοδομικών και Κτιριοδομικών Κανονισμών του Υ.ΠΕ.Κ.Α. «σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 33 του ν. 3492/2006», που τροποποιεί το άρθρο 1 του ν.3342/2005 «Βιώσιμη ανάπτυξη και κοινωνική αξιο- ποίηση των Ολυμπιακών Εγκαταστάσεων, αδειοδότηση, χρήσεις, λειτουργίες τους – Διάρθρωση, οργάνωση και λειτουργία Γενικής Γραμματείας Ολυμπιακής Αξιοποίησης».

Όποια ανάγνωση ή ερμηνεία κι αν κάνουμε, οι διατάξεις του νόμου είναι ρητές. Αφορά αποκλειστικά τα Ολυμπιακά συγκροτήματα (περιγράφονται με κάθε λεπτομέρεια στην παράγραφο 1 του άρθρου 9) ανάμεσα στα οποία δεν είναι το γήπεδο της ΑΕΚ. Με ποια λογική λοιπόν παρακάμπτεται η ισχύου- σα νομοθεσία και αντί για την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης και τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού που είναι υπεύθυνες για την έγκριση και τη χορήγηση άδειας δόμησης αθλητικών εγκαταστάσεων (άρθρο 6, παρ. 1, εδάφιο Α-α, του Π.Δ.77/ΦΕΚ28/Α’/1-3-85 και άρθρο 1, παρ. 2.1, εδάφιο ε, της Κ.Υ.Α. αρ.οικ.7533/ΦΕΚ251/Β’/13-2-12), αναλαμβάνει να την εκδώσει μια Υπηρεσία της οποίας το αντικείμενο είναι τουλάχιστον μη συναφές; Μάλλον γιατί με αυτό τον τρόπο η διαδικασία έκδοσης της άδειας είναι πιο εύκολη και η «Οικογένεια Μελισσανίδη» θέλει να εκμηδενίσει τις πιθανότητες να κολλήσει το πράγμα στην Πολεοδομία, αν βρεθεί κάποια παρατυπία.

Ένα τελευταίο, αλλά καθόλου ασήμαντο -το αντίθετο μάλιστα- ζήτημα είναι αυτό του άλσους. Μεγάλο μέρος της «Πολεοδομικής, Χωροταξικής και Περιβαλλοντικής Θεώρησης» καταλαμβάνει το άλσος. Κι αυτό γιατί ο Μελισσανίδης ζητά να παραχωρηθούν 6 στρέμματα, γιατί προφανώς αυτό που θέλει να κάνει δεν χωράει στην αρχικά παραχωρηθείσα έκταση των 27 στρεμμάτων. Λένε λίγο-πολύ ότι επειδή το άλσος καταλαμβάνει το 15% της Δημοτικής Ενότητας και επομένως το πράσινο που αντιστοιχεί ανά κάτοικο είναι κατά πολύ μεγαλύτερο απ’ τον μέσο όρο της Αττικής, ακόμα κι αν χαθούν τα 6 στρέμματα που ζητούν, η αναλογία παραμένει πολύ υψηλή, άρα πρόβλημα δεν υπάρχει! Παραλείπουν όμως σκόπιμα μια σημαντική λεπτομέρεια. Το άλσος δεν είναι τοπικού χαρακτήρα, αλλά υπερτοπικού. Αν συνυπολογίσουμε λοιπόν τις γύρω περιοχές (από Μεταμόρφωση μέχρι Ηράκλειο και Ν. Ιωνία) που εξυπηρετούνται απ’ αυτό, επειδή αντίστοιχο χώρος πρασίνου δεν έχουν, η αναλογία πέφτει πολύ.

Ακόμα όμως κι αν είναι έτσι όπως τα λένε, τα 6 αυτά στρέμματα, είναι χώρος πρασίνου με δασικό χαρακτήρα και επομένως εμπίπτουν στη δικαιοδοσία της δασικής υπηρεσίας και καλύπτονται απ΄την ισχύουσα δασική νομοθεσία. Πόσο εύκολο είναι λοιπόν να αποχαρακτηριστούν έτσι απλά και εν μία νυκτί 6 στρέμματα δάσους και να παραχωρηθούν στη ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ ΑΕ για να χτιστεί το γήπεδο;

Το άλσος, η κατάσταση στην οποία βρίσκεται (που σωστά περιγράφουν) και η συντήρηση του είναι ζωτικής σημασίας ζητήματα και απασχολούν κάθε Φιλαδελφειώτη. Λύση για το άλσος μπορεί να δοθεί και εκτός του πλαισίου του γηπέδου, αρκεί να υπάρχει η βούληση. Ακριβώς όπως μπορούν να βρεθούν τα λεφτά της χορηγίας απ’ την Περιφέρεια Αττικής για το γήπεδο, μπορούν να βρεθούν και για το άλσος, χωρίς να γίνει εξάρτημα της επένδυσης. Οι διάφοροι επίσημοι φορείς όμως αναθέτουν στον Μελισσανίδη τη δουλειά που οι ίδιοι θα έπρεπε να κάνουν, δίνοντάς του ως αντάλλαγμα τα στρέμματα που ζητάει, χωρίς μάλιστα ρητές δεσμεύσεις από μέρους του.

Kι αν τα παραπάνω δεν κρίνονται αρκετά ανησυχητικά για το μέλλον της πόλης όπως το oραματίζεται η «Οικογένεια της ΑΕΚ», δηλαδή η «Οικογένεια Μελισσανίδη» και τα ενεργούμενά της, φαίνεται πως υπάρχουν κι άλλοι ανησυχητικοί κι επικίνδυνοι σχεδιασμοί. Το σχέδιο νομοθετικής ρύθμισης που επιδιώκει, υποτίθεται, να θέσει το περίγραμμα του έργου του νέου γηπέδου της ΑΕΚ, δεν περιορίζεται μόνο στο ίδιο το γήπεδο. Η έκθεση που το συνοδεύει παίρνει θέση σε θέματα όπως η πυκνότητα του πληθυσμού στον προσφυγικό συνοικισμό, το οικονομικό προφίλ της πόλης, οι διαστάσεις του φαινομένου της ανεργίας στη Νέα Φιλαδέλφεια και άλλα. Κι άλλες κυβερνητικές νομοθετικές πρωτοβουλίες, όπως το νέο πολεοδομικό ρυθμιστικό σχέδιο της Αθήνας προετοιμάζουν μια άλλη Νέα Φιλαδέλφεια. Τώρα συγκινήθηκε το ΥΠΕΚΑ από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η πόλη μας (όπως εξάλλου και κάθε πόλη) μέσα στην κρίση; Όχι• εδώ σχεδιάζεται ο μετασχηματισμός της ιστορικής προσφυγικής συνοικίας και των κατοίκων της σε δορυφόρο μιας αμφίβολης κτηματομεσιτικής επένδυσης.

Προς το ίδιο συμπέρασμα μας ωθούν και οι «τουφεκιές στον αέρα» που ρίχνουν οι περισσότεροι απ’ τους υποψηφίους δημάρχους των επερχόμενων δημοτικών εκλογών, βάζοντας άλλοτε άμεσα κι άλλοτε έμμεσα την ΑΕΚ και το γήπεδο στο κέντρο της προσοχής τους, όχι όμως με την αναμενόμενη κριτική στάση απέναντι στο αμφίβολο εγχείρημα της «Οικογένειας» και του «Νονού» της, αλλά με την άνευ όρων υποταγή στις προθέσεις του, δίχως την παραμικρή ευαισθησία απέναντι στην ταυτότητα της πόλης και στις επιθυμίες των πραγματικών κατοίκων της – οι οποίοι, πάντως, δε φαίνεται για την ώρα να μιλούν επαρκώς για την επαπειλούμενη καταστροφή.

Το Χαμπέρι θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί το ζήτημα και να αποκαλύπτει τις πλευρές του σχεδίου κατασκευής του γηπέδου που οι εμπνευστές του και οι όψιμοι υποστηρικτές του κρύβουν κάτω απ’ το χαλί.

η. & π.

Πρωτοδημοσιεύτηκε στο Χαμπέρι, φύλλο 6, Απρίλης 2014